Namysł Joachim (1884–1957), germanista, pedagog. Ur. 3 IX w Dobieżynie koło Buku (dawny pow. Nowy Tomyśl), był synem nauczyciela Franciszka i Bronisławy Rądlewskiej. W l. 1895–1900 uczęszczał do Gimnazjum Św. Marii Magdaleny w Poznaniu, a od r. 1903 do gimnazjum w Stryju, gdzie zdał w czerwcu 1906 egzamin dojrzałości. W t. r. rozpoczął studia filologii klasycznej i germanistyki na Uniw. Lwow. ukończone w r. 1910. W latach studenckich był związany ze Związkiem Młodzieży Polskiej «Zet» i «Zarzewiem». Od września 1910 uczył języka niemieckiego i łaciny w IV Gimnazjum we Lwowie, pozostając tam na etacie do 30 VI 1919. W r. 1912 doktoryzował się na Uniw. Lwow. na podstawie rozprawy Die Entwicklung Hölderlins als Lyriker. W r. szk. 1915/16 był oddelegowany do Krajowej Szkoły Kupieckiej w Bielsku-Białej, a w l. 1916–19 do Gimnazjum Realnego Tow. Szkół Ludowych w Białej. W kwietniu 1919 przybył wraz z rodziną do Poznania, gdzie został radcą Wydziału II organizacji i propagandy Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej w dawnym oddziale II Regencji poznańskiej. Urzędowanie N. rozpoczął od zwerbowania w Krakowie i Lwowie przeszło 150 nauczycieli polskich do szkolnictwa średniego w Poznańskiem. Od 1 VIII 1919 był decernentem Komisji dla spraw wyznaniowych i szkolnych, a od 26 I 1921 wizytatorem Wydziału II, czyli Szkolnictwa Powszechnego, w Kuratorium Okręgu Szkolnego Poznańskiego. Od 1 I 1925 był kierownikiem Oddziału Kształcenia Nauczycieli w Kuratorium Poznańskim. Od 27 VI 1928 do lipca 1932 był kuratorem Okręgu Szkolnego Poznańskiego.
N. należał do głównych organizatorów polskiego szkolnictwa w Wielkopolsce. Wraz z pierwszym kuratorem Bernardem Chrzanowskim, po którym objął to stanowisko, już w r. 1919 przystąpił do reorganizacji szkolnictwa poznańskiego i do przygotowania go do unifikacji z całym szkolnictwem krajowym, tak że w lutym 1921 Min. Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego mogło przejąć zarząd nad szkolnictwem byłej dzielnicy pruskiej. Jako kurator N. popierał politykę władz sanacyjnych w szkolnictwie, starając się równocześnie stworzyć dobre warunki dla rozwoju organizacji Związku Nauczycielstwa Polskiego w Wielkopolsce. W l. 1928/9 N. był przewodniczącym Komitetu Wycieczkowego Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu, czuwając nad organizacją szkolnych wycieczek z całej Polski. Brał czynny udział w akcjach na rzecz obrony poznańskiego ogrodu zoologicznego przed likwidacją i w utworzeniu w r. 1925 szkolnego ogrodu botanicznego. N. był autorem artykułów w czasopismach pedagogicznych, przedmów do książek oraz zaleceń i okólników w „Dzienniku Urzędowym Kuratorium Poznańskiego”. Wspólnie z Janem Bilińskim napisał książkę pt. Ucieszne i pożyteczne pogadanki o twojem zdrowiu (Lw.–W. 1931). W lipcu 1932 został kierownikiem Państwowego Wydawnictwa Książek Szkolnych we Lwowie. W pierwszym okresie wojny 1939 r. w domu N-a we Lwowie znalazło czasowe schronienie wielu uchodźców z zachodnich regionów kraju. W latach okupacji niemieckiej 1941–4 N. był zaangażowany w cywilnej pracy konspiracyjnej, organizując na terenie Lwowa tajne nauczanie na poziomie szkolnictwa średniego wraz z egzaminami maturalnymi. Brał również udział w kolportażu prasy podziemnej i prowadził dział informacji radiowej z nasłuchu; jego najbliższymi współpracownikami w tym okresie byli m. in. dr Stefan Papée, Maria Bałabanówna, Wacław Mejbaum. Po wojnie w jesieni 1945 w wyniku repatriacji wyjechał na Śląsk i osiadł w Gliwicach. Pracował w miejscowym gimnazjum żeńskim i jako lektor języka niemieckiego w Politechnice Śląskiej. Zmarł 25 VIII 1957 w Gliwicach, pochowany został na cmentarzu Centralnym. N. był odznaczony m. in. Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta (1930).
Z małżeństwa (od października 1912) ze Stanisławą Kucharską (ur. 1888) miał dwóch synów: Romualda (1915–1958), inżyniera rolnika, i Jerzego (1918–1937), studenta medycyny.
Zagórowski, Spis nauczycieli; – Jabczyński M., Dziesięć lat szkoły polskiej w Poznańskim Okręgu Szkolnym, P. 1929 s. 57–8, 104–5 (fot.), 128, 136 (fot.), 157; Schoenbrenner J., Oświatowa i wychowawcza działalność pierwszego kuratora Okręgu Szkolnego Poznańskiego – Bernarda Chrzanowskiego, „Przegl. Hist.-Oświat.” 1972 t. 1; Związek Nauczycielstwa Polskiego w Wielkopolsce 1920–1961, P. 1963 s. 57 (tu błędnie Józef N.); – Dzien. Urzędowy Min. Wyznań Rel. i Oświecenia Publ. R. P., 1928 s. 349; toż, dodatek: „Ruch Służbowy” 1932 nr 4 s. 58; Gałecki W., Jeszcze raz przez życie. Wspomnienia, Kr. 1966; Materiały do historii klubów demokratycznych i Stronnictwa Demokratycznego w latach 1937–1939, Cz. 1, W. 1964 s. 210; Rocznik Szkolnictwa w Wielkopolsce 1928, P. 1928 s. 194–215; Sprawozdanie Dyrekcji c. k. Gimnazjum w Stryju za r. szk. 1906, s. 70; Sprawozdanie Dyrekcji c. k. IV Gimnazjum we Lwowie za r. szk. 1911, s. 46, 50; toż za r. szk. 1912, s. 80, 85; toż za r. szk. 1913, s. 22, 53; – „Głos Wpol.” 1957 nr 203; „Kalendarzyk Profesorski Tow. Nauczycieli Szkół Wyższych” 1913, 1916 s. 50, 88, 1918; – Arch. Państw. w P.: Akta zespołu Gimnazjum Św. Marii Magdaleny, sygn. 1224 i karta meldunkowa; AAN: Karty ewidencyjne w zespole Prezydium Rady Ministrów; – Informacje żony Stanisławy z Gliwic i O. Ręgorowiczowej z Warszawy.
Andrzej Dzięczkowski